بررسی روند انتشار منابع مرجع تخصصي فارسی در زمینه های علوم و فناوری در دو ده اخیر به روش كتابسنجی

نام نویسنده: دری فر، نفيسه
مقطع تحصیلی :کارشناسی ارشد
استاد راهنمای اول: فتاحی، رحمت الله
استاد مشاور اول: پریرخ، مهری
سال انتشار: 1379 
تعداد صفحات:  108
چکیده

هدف از پژوهش بررسی وضعیت فارسی از جنبه های پراکندگی موضوعی، نوع منبع مرجع، مرتبه ویرایش و تجدید چاپ، نوع خلق اثر و نیز میزان فعالیت ناشران در دو حوزه علوم و فناوری در فاصله زمانی 1377-1358 است. روش پژوهش پیمایشی است که به صورت کتابسنجی انجام شده است. جامعه مورد بررسی، کلیه کتابهای منتشرشده در حوزه علوم و فناوری است که در جدیدترین نسخه لوح فشرده کتابشناسی ملی ایران منعکس شده است. کتابهای مرجع شناسایي شده بر اساس متغیرهای مورد توجه تحقیق رمزگذاری شده و اطلاعات آنها با توجه به سوالهای تحقیق و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد پردازش قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که تولید منابع مرجع در بیست سال اخیر دستخوش نوسانات و پراکندگی در فراوانی آنها بوده است. به طور کلی در حوزه علوم212 عنوان و در حوزه فناوری 301 عنوان کتاب مرجع با توزیع موضوعی متفاوت منتشر شده است. در برخی از رشته های علوم مانند ریاضیات، شیمی و کلیات علوم بیشترین منابع و در رشته فیزيولوژی کمترین منابع مرجع تولید شده است. در حوزه فناوری نیز بیشترین فعالیت در رشته های مهندسی عمومی، برق و کلیات فناوری، و در رشته مهندسی راه آهن کمترین منابع تولید مرجع مشاهده می شود. در میان انواع منابع ردیف اول، واژه نامه ها و دستنامه ها بالاترین درصد را در هر دو حوزه به خود اختصاص داده است. بطور کلی کمبود منابع مرجع ردیف دوم مانند کتابشناسی ها، نمایه نامه ها و چکیده نامه ها در هردو حوزه وجود دارد که این کمبود در حوزه علوم محسوس تر است. نتایج همچنین نشان می دهد که منابع اندکی ویرایش و چاپ بعدی رسیده است. در عین حال، بیشترین ویرایش و تجدید چاپ در زمینه واژه نامه ها و دستنامه ها صورت گرفته است. از نظر نوع خلق منابع مرجع، اکثر منابع تولید شده در دو حوزه از نوع گردآوری است. در حوزه فناوری میزان منابع ترجمه ای بیشتر از تالیفی، و در حوزه علوم این میزان تقریبا برابر است. بطورکلی، در میان ناشران مختلف، فعالیت ناشران خصوصی در هر دو حوزه بیشتر از سایر ناشران است. در حوزه علوم فعالیت ناشران دانشگاهی دو برابر ناشران دولتی است اما در حوزه فناوری ناشران دولتی فعالیت بیشتری نسبت به ناشران دانشگاهی دارند. در پایان، پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت تولید و انتشار منابع مرجع ارائه گردیده است .

 فهرست مطالب - فهرست منابع و مآخذ - نتيجه گيري - فاقد پرسشنامه

تمامی حقوق مطالب محفوظ است

2013-2020©