شما اینجا هستید: خانه مجموعه مطالب دانشگاه فردوسی (دکتری) ارزیابی و تحلیل محيط رابط پايگاههای اطلاعاتی در پشتيبانی از الگوی رفتار اطلاع جويی كاربران از دیدگاه نظريه معنابخشی
نام نویسنده: اعظمی، محمد
مقطع تحصیلی: دکترا
استاد راهنمای اول: فتاحی، رحمت الله
استاد مشاور اول: پريرخ، مهري
سال انتشار: 1390
تعداد صفحات: 200
چکیده:
مقدمه/هدف: پایگاههای اطلاعات علمی مهمترین و پرکاربردترین منابعی هستند که اطلاعات موجود در آنها از طریق رابط کار بر قابل دسترسی میباشند. یکی از راهکارها جهت بر طرف ساختن چالشهای موجود در حوزه رابط کاربر، بکارگيري نظريه معنابخشي است. رويكرد معنابخشی به کاربر کمک می کند تا موقعیت دشواری را که با آن مواجه شده درک کر ده و نسبت به رفع شکاف شناختی و اطلاعاتی خود با استفاده از عناصر محیط رابط اقدم نماید.هدف این پژوهش ارزیابی محيط رابط پايگاههاي اطلاعاتي ابسکو (Ebsco)، پروکوئست (Proquest) و ساینس دایرکت (ScienceDirect)در پشتيباني از الگوي رفتار اطلاعجويي كاربران بر اساس نظریه معنابخشی میباشد.
روششناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با استفاده از روش پیمایشی و از رویکردی ترکیبی انجام پذیرفته است. جامعه آن از میان دانشجویان مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری در حوزههای علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/فنی- مهندسی دانشگاه فردوسی انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل دادههای کمی از آمار توصیفی و استنباطی به کمک نرم افزاز آماری SPSS 16 و دادههای کیفی از تحلیل محتوا استفاده گردید.
یافته ها: یافتههای پژوهش نشان داد میزان قابل فهم بودن عناصر محیط رابط در پایگاههای مورد بررسی میانگینی متوسط به بالاتر دارد. یافتهها همچنین نشان داد میانگین ميزان آگاهي كاربران از عناصر محيط رابط پايگاههاي اطلاعاتي از سطح متوسط بالاتر است. یافتههای دیگر نشان داد میانگین بالای پاسخها نشان دهنده وجود هدف در بکارگیری هر یک از عناصر محیط رابط کاربر پایگاههای اطلاعاتی بوسیله آزمودنی ها ست. در همه زمینههای مورد بررسی، یافتههای بدست آمده نشان داد که عناصر شروع، دنبال کردن، مرور، تمایز و برگیری از میانگین بالاتر است، اما در خصوص مؤلفه رفتار اطلاع جویی ردگیری از میانگین پایینتر است.
همچنین آزمون فرضیهها نشان داد که تفاوتی در رفتار اطلاع جویی کاربران دو حوزه تحصیلی علوم انسانی/اجتماعی و علوم پایه/فنی – مهندسی از نظر بکارگیری عناصر رفتار اطلاعجویی الگوی الیس(شروع، پیوندیابی، مرور، تمایزیابی، ردگیری و برگیری) وجود ندارد. در واقع دانشجویان در فرایند جستجوی خود شش مؤلفه رفتار اطلاعجویی الیس را بکار گرفته و مورد استفاده قرار دادند. یافتههای دیگر پژوهش نشان داد رابط کاربر پایگاههای اطلاعاتی مورد بررسی از فرایند اطلاع جویی کاربران بر اساس مؤلفههای الگوی معنابخشی دروین پشتیبانی میکند. همچنین این یافتهها مشخص کرد که کمک محیط رابط پایگاههای اطلاعاتی از رفتار اطلاعجویی کاربران در سطح مطلوبی است.
نتیجه گیری: از نتایج پژوهش حاضر چنین برآمد محیطهای رابط کنونی نه تنها از رفتار اطلاعجویی کاربران پشتیبانی میکنند، بلکه آنها را در موقعیتهای دشوار، پیچیده و ابهامزا همراهی میکنند. همچنین نتایج بیانگر این است که امکان بهرهگیری از راهبردهای الگوی رفتار اطلاعجویی الیس و الگوی معنابخشی دروین در کنار هم وجود دارد. بنابراین، پژوهش حاضر نشان داد هم الگوی رفتار اطلاعجویی الیس و هم رویکرد معنابخشی در محیط رابط کاربر پایگاههای اطلاعاتی کاربرد دارند و احتمالا در بازطراحی و ارتقاء این محیطها میتوانند مؤثر واقع شوند.
فهرست مندرجات نتیجه گیری فهرست منابع و مآخذ پیوست و پرسشنامه