تعيين نشريات هسته لاتين دانشكده ادبيات وعلوم انساني و دانشكدة علوم تربيتي و روانشناسي دانشگاه شيراز در كتابخانة ميرزاي شيرازي

Hits: 10478
User rating: / 1
PoorBest 

Review

چكيده
در اين پژوهش نشريات هستة لاتين جاري (سال 2002) دانشكدة ادبيات و علوم انساني و دانشكدة علوم تربيتي و روانشناسي دانشگاه شيراز در كتابخانة ميرزاي شيرازي، با استفاده از قانون پراكندگي برادفورد تعيين شده‌اند. جامعة مورد مطالعه 268 عنوان نشرية جاري لاتين در رشته‌هاي مربوط به دانشكدة ادبيات و علوم انساني، و 120 عنوان نشرية جاري لاتين در رشته‌هاي تحصيلي دانشكدة علوم تربيتي و روانشناسي دانشگاه شيراز در كتابخانة ميرزاي شيرازي است. در نتيجه در دانشكدة ادبيات و علوم انساني 59 عنوان و در دانشكدة علوم تربيتي و روانشناسي 23 عنوان مجله به عنوان نشريات هسته معرفي شدند. از جمله پيشنهادهاي عمدة تحقيق، ارائة خدمات آگاهي‌رساني جاري در زمينه نشريات براي آگاهي مراجعه‌كنندگان و گروه‌هاي آموزشي دو دانشكده، توسعة بخش اطلاع‌رساني و اشتراك پايگاه‌هاي اطلاعاتي ضروري، فعال‌كردن كميتة تخصصي انتخاب نشريات لاتين، و انجام مطالعات علمي در فواصل منظم دربارة وضعيت استفاده از نشريات مي‌باشد.
كليدواژه‌ها: نشريات هسته، قانون برادفورد، كتابخانة ميرزاي شيرازي
بيان مسئله
تعداد زياد عناوين مجل‍ّات منتشرشده و رشد روزافزون آن يكي از مشكلات اساسي در انتخاب مجل‍ّات محسوب مي‌شود. مشكل ديگر در تهية مجلات، افزايش قيمت‌ها و كاهش بودجة كتابخانه‌‌ها است. خريد مجلات معمولاً به صورت اشتراك سالانه است و با اشتباه در انتخاب، مبالغ قابل توج‍ّهي از منابع مالي كتابخانه‌ها به هدر مي‌رود. از اين‌رو تصميم‌گيري براي اشتراك نشريات ادواري بايد از روي مطالعة دقيق و براساس نيازهاي واقعي جامعة كتابخانه صورت پذيرد. براي انتخاب نشريات، بخصوص در كتابخانه‌هاي بزرگ، لازم است كتابداران و اطلاع‌رسانان قبل از هرگونه اقدام براي اشتراك، مجلات هستة رشته‌هاي موردنظر را تعيين كنند.
پژوهش حاضر سعي دارد با پاسخگويي به سؤال‌هاي زير، كتابخانة ميرزاي شيرازي را در بررسي و انتخاب نشريات هستة دانشكدة ادبيات و علوم انساني و دانشكدة علوم تربيتي و روانشناسي ياري نمايد.
سؤال‌هاي پژوهش
چند عنوان نشريه در رشته‌هاي دانشكدة ادبيات و علوم انساني بيشترين استفاده را دارند؟
چند عنوان نشريه در رشته‌هاي دانشكدة علوم تربيتي و روانشناسي بيشترين استفاده را دارند؟
چند عنوان نشرية مربوط به دو دانشكده اصلاً استفاده نشده‌اند يا فقط يك بار استفاده شده‌اند؟
پيشينة پژوهش
مطالعات متعددي در به‌كارگيري قوانين كتاب‌سنجي، بويژه قانون پراكندگي برادفورد در داخل كشور انجام شده كه اصول كار در همة اين پژوهش‌ها تقريباً يكسان مي‌باشند. در اينجا مختصراً به چند نمونه اشاره مي‌شود.
«سليمي جهرمي» در سال 1366 با استفاده از قانون برادفورد به بررسي ميزان استفاده از نشريات در كتابخانة مركزي دانشگاه علوم پزشكي ايران پرداخت و ضمن تعيين نشريات هستة جامعة پزشكي ايران به اين نتيجه رسيد كه در مجموعة كتابخانه، نشريات بسياري وجود دارند كه اصلاً مورد استفاده قرار نمي‌گيرند.
«دي‍ّاني» در سال 1369 به بررسي افزايش حق اشتراك نشريات در دانشگاه اهواز پرداخت و با محاسبة ميانگين افزايش حق‌اشتراك مجلات علمي طي سال‌هاي 1979ـ1975 به اين نتيجه رسيد كه در آن دوره هر سال 11 درصد بر هزينة اشتراك مجلات افزوده شده. او ساده‌ترين راه‌حل براي مقابله با افزايش قيمت نشريات را حذف نشريات كم‌استفاده ذكر مي‌كند.
«رادباوه» در سال 1376 نشريات هستة مراكز و مؤسسات تحقيقاتي تحت پوشش وزارت جهاد سازندگي را شناسايي كرد و نشان داد كه بيش از 60 درصد نشريات مورد بررسي، كمتر از 10 بار مورداستفاده قرار گرفته‌اند.
«ابراهيمي» در سال 1378 نشريات هستة لاتين دانشكدة علوم انساني دانشگاه تربيت مدرس را تعيين نمود و نشان داد كه كمي بيش از 87 درصد نشريات براي مجموعه نقش حياتي داشته است.
«حمدي‌پور» در سال 1380 پژوهشي را براي تعيين نشريات هستة لاتين كتابخانة ملاصدراي دانشگاه شيراز انجام داد و دريافت كه تنها 12 درصد نشريات در موضوع‌هاي مختلف، پراستفاده‌ترين بوده‌اند و 45 درصد نشريات فقط يك بار استفاده شده‌اند.
به طور كلي پيشنهادهاي عمدة پژوهش‌هاي انجام‌شده حول محور حذف مجلات كم‌استفاده، اشتراك مجلات ضروري، استفاده از نظرهاي تمام استادان در زمينة ارزيابي و خريد نشريات لاتين، و اِعمال قانون برادفورد در فواصل زماني منظم مي‌باشد.
«گافمن» و «موريس» (1970) تحقيقي را دربارة تهية نشريات ادواري با توجه به محدوديت‌هاي مالي در كتابخانة «آلن مموريال» انجام دادند و با مطالعة مجلات مورد استفاده دريافتند كه نشريات هسته، بهترين نشريات در يك موضوع هستند، زيرا بيشترين و مربوط‌ترين مقالات در يك موضوع را شامل مي‌شوند. آنان همچنين ميزان استفاده از نشريات را همانند پراكندگي مقالات در نشريات، در امر تهيه و تأمين نشريات كتابخانه امري ضروري دانستند.
«برود» در سال 1987 طي پژوهشي در زمينة نشريات ادواري، هفت معيار را به عنوان مدل تصميم‌گيري در حذف يا تجديد اشتراك نشريات معرفي مي‌كند كه عبارت‌اند از: 1) هزينة اشتراك، 2) ميانگين استفاده، 3) استناد، 4) دفعات استفاده از مقاله‌ها و چكيده‌ها، 5) دسترسي در ديگر كتابخانه‌ها، 6) اعتبار ناشر، 7) ارتباط با دورة تحصيلي.
«سيلويا» و «لشر» در سال 1995 در تحقيقي براي انتخاب يا حذف نشريات در زمينة روانشناسي و مشاوره، از روش‌هاي تحليل استنادي و هزينة هر بار مصرف، و نظرات اعضاي هيئت علمي براي انتخاب نشريات هسته استفاده كردند و به اين نتيجه رسيدند كه هيچ فرمول راحتي براي تعيين اين‌كه چه روشي به‌كار بريم تا بتوانيم براي هر برنامة آموزشي، مجموعه‌اي درست فراهم آوريم، وجود ندارد؛ اما تركيبي از چند روش مي‌تواند مفيد باشد، زيرا هر كدام مكمل ديگري است.
«هاوكينز» در سال 2001، 28 نشرية الكترونيكي مربوط به اين رشته را مورد بررسي قرار داد و اين نشريات الكترونيكي را براساس تعداد مقالاتي كه از سال 1995 تا 2001 (به مدت 7 سال) در حوزة اطلاع‌رساني و در موضوع‌هايي مثل اطلاعات الكترونيكي، نشر الكترونيكي، كتابخانه‌هاي مجازي و جستجوي اطلاعات و استفاده از اينترنت منتشر كرده بودند، مرتب نمود. سپس با استفاده از قانون پراكندگي برادفورد، تعداد نشريات الكترونيكي هسته را مشخص كرد.
روش پژوهش
اين پژوهش به روش كتاب‌سنجي انجام گرديده و در اين زمينه از قانون معروف و جهاني «برادفورد» استفاده شده است. «برادفورد» معتقد است كه اعتبار يك مجله به تعداد مراجعه به آن و تعداد مقالاتي كه در آن چاپ شده بستگي دارد. توجه به اين دو متغير مي‌تواند در انتخاب بهينة مجلات به كتابداران كمك كند، بدين معنا كه انتخاب عناوين مجلات براساس تعداد مقالات مختلف در آن و از نظر تعداد مراجعه به آن‌ها صورت پذيرد. براساس قانون «برادفورد»، مراجعات علمي از يك توزيع خاص پيروي مي‌كند؛ مدل «برادفورد» بيانگر اين است كه درج لگاريتم فراواني تجمعي عناوين روي محور Xها و فراواني تجمعي تعداد كل مراجعه به مجلات روي محور Yها، باعث ايجاد نموداري به شكل صفحة بعد خواهد شد:
 


نمودار «برادفورد» شامل منحني AB و خط راست BC (به شرطي كه تعداد نمونه‌ها زياد باشد) خواهد بود. نقطه B محلي است كه خط راست BC آغاز مي‌گردد و در واقع شكست منحني از نقطه B بيانگر اين است كه تعداد مراجعه به مجلات كاهش يافته و باعث شكست منحني شده است. درنتيجه، معادلة قسمت منحني نمودار R(n)=anb، و معادلة قسمت خط راست f(x)=a+blogex مي‌باشد. R(n) و F(x) فراواني تجمعي تعداد مقالاتي است كه به تعداد x پرمراجعه‌ترين مجلات در هر منطقه قرار دارد؛ a تعداد مراجعه به مجلات در اولين ردة هر طبقه، b ضريب «برادفورد» و n تعداد مجلات هسته است.
برطبق همين پيش‌فرض‌ها بود كه «برادفورد» اعلام كرد: «اگر مراجعه به مجل‍ّات علمي در يك حوزه علمي خاص به صورت نزولي مرتب شود، به گروههايي از مجل‍ّات هسته يا ضروري در اولين طبقه تقسيم مي‌شوند كه داراي پرمراجعه‌ترين مجل‍ّات (پرتعدادترين مقالات) هستند و نيز بعد از آن به طبقات ديگري تقسيم مي‌شوند كه نسبت به طبقة اول، كم مراجعه‌تر (داراي مقالات كمتر) هستند و تعداد عناوين مجلات در هر طبقه به نسبت 1:n:n2…. قابل تقسيم است» (همان، ص 318).
جامعة آماري پژوهش
جامعة آماري، 388 عنوان نشرية جاري لاتين سال 2002 كتابخانة ميرزاي شيرازي دانشگاه شيراز، مربوط به رشته‌هاي مختلف تحصيلي دانشكدة ادبيات و علوم انساني و دانشكدة علوم تربيتي و روانشناسي مي‌باشد. نمونه‌گيري از اين جامعة آماري به عمل نيامد و تمام اين نشريات مورد بررسي قرار گرفت.
روش گردآوري و تحليل داده‌ها
براي گردآوري داده‌ها از شمارش كپي مقالات در بخش زيراكس و شمارش مجلات باقي‌مانده بر روي ميز مطالعه در يك دورة زماني سه‌ماهه (ارديبهشت، خرداد و تير) در كتابخانة ميرزاي شيرازي استفاده شد. براي تحليل داده‌ها از روش‌هاي آماري ازجمله آمار توصيفي و نرم‌افزار «اكسل» و قانون برادفورد، جدول و نمودار استفاده شده است.
يافته‌هاي پژوهش
براي محاسبة ضريب «برادفورد» و تعيين نشريات هسته، داده‌هاي مربوط به شمارش ميزان استفاده از نشريات (يعني نشريات باقي‌مانده بر روي ميز مطالعه و ميزان تكثير مقالات مجلات) در قالب جدول و نمودار مورد بررسي قرار مي‌گيرد. در ستون اول جدول، تعداد عناوين مجلات و در ستون دوم تعداد مراجعات به هر نشريه به صورت نزولي آورده شده است. در ستون‌هاي بعدي به ترتيب تعداد كل مراجعات، فراواني تجمعي عناوين، فراواني تجمعي تعداد كل مراجعات، لگاريتم فراواني تجمعي عناوين و عمليات محاسباتي بر اساس قانون «برادفورد» به منظور تعيين نشريات هسته ذكر شده‌اند.
برمبناي هر جدول، اطلاعات محاسبه‌شده به صورت نمودار نيز ترسيم گرديده كه محور افقي، لگاريتم فراواني تجمعي عناوين و محور عمودي، فراواني تجمعي تعداد كل مراجعات را نشان مي‌دهد.
براي يافتن نشريات هسته، آن‌ها را براساس بيشترين مراجعه به صورت نزولي مرتب مي‌كنيم. نشرياتي كه بيشترين تعداد و مراجعه را به خود اختصاص مي‌دهند دستة اول، يا به اصطلاح «نشريات هسته» را شامل مي‌شوند.
مطابق قانون «برادفورد»، تعداد مراجعه به نشريات در هر دسته، بايد تقريباً با هم برابر باشند، كه با مشخص‌كردن دستة اول، دسته‌هاي ديگر را مي‌توان تعيين نمود، زيرا تعداد نشريات دسته‌هاي بعدي از ضريب ثابتي پيروي مي‌كنند. همچنين مرز بين دستة اول و دستة دوم بر روي منحني، نقطه‌اي است كه منحني شكستگي پيدا مي‌كند و تغيير جهت مي‌دهد، اين امر به خاطر پايين‌آمدن ميزان استفاده در نشريات ديگر است. موضوع‌هايي كه گرايش‌هاي متعددي دارند، به‌طور معمول تعداد عناوين بيشتري را نيز شامل مي‌شوند. در اين موضوع‌هاي علاوه بر منطقة هسته، چند عنوان از منطقة دوم نيز كه از ميزان استفادة بالايي برخوردار بودند به عنوان نشريات پراستفاده انتخاب و نام آن‌ها ذكر شد.
ذكر اين نكته ضروري است كه براي تعيين نشريات هستة هر رشتة موضوعي، جدول‌ها و نمودارهاي مربوط به محاسبة ضريب «برادفورد» به طور جداگانه براي هر رشته ترسيم شده، اما در اين مقاله در هم ادغام شده و به صورت دو جدول و دو نمودار ارائه گرديده‌اند.
عنوان نشريه‌هايي كه در رشته‌هاي دانشكدة ادبيات و علوم انساني بيشترين استفاده را دارند
در پاسخ به اين سؤال ابتدا ضريب «برادفورد» براي تمام رشته‌هاي تحصيلي مورد بررسي محاسبه گرديد و سپس با ترسيم نمودار قانون پراكندگي «برادفورد» و با اعمال فرمول مربوط، نشريات هسته و ماوراي هستة مركزي تعيين شدند.
جدول شمارة 1. محاسبات ضريب «برادفورد» در ارتباط به عناوين نشريات ادواري لاتين دانشكده ادبيات و علوم انساني

ضريب برادفورد
تعداد استفاده عناوين درمناطقA
محاسبات تعداد مراجعات
تعداد دستجات برايكل تعدادK
لگاريتم فراواني تجمعي عناوينپايهe
فراواني تجمعي كلمراجعات
CFJ.A
فراواني تجمعي عناوين
CF.J
تعداد كل مراجعات
J.A
تعداد مراجعات به عناوينA
تعداد عناوين مجلات
J
0
195
65=65*1
54=54*1
76=38*2
4=1J
0
65
1
65
65
1
69/0
119
2
54
54
1
4/1
195
4
76
38
2
5/1
196
35=35*1
33=33*1
128=32*4
6=2J
6/1
230
5
35
35
1
79/1
263
6
33
33
1
3/2
391
10
128
32
4
3/1
195
29=29*1
112=28*4
54=27*2
8=3J
39/2
420
11
29
29
1
7/2
532
15
112
28
4
83/2
586
17
54
27
2
1/1
199
78=26*3
22=22*1
21=21*1
40=20*2
38=19*2
9=4J
99/2
664
20
78
26
3
04/3
686
21
22
22
1
09/3
707
22
21
21
1
17/3
747
24
40
20
2
25/3
785
26
38
19
2
4/1
194
54=18*3
34=17*2
32=16*2
60=15*4
14=14*1
12=5J
36/3
839
29
54
18
3
43/3
873
31
34
17
2
46/3
905
33
32
16
2
61/3
965
37
60
15
4
63/3
979
38
14
14
1
3/1
192
26=13*2
72=12*6
44=11*4
50=10*5
17=6J
71/3
1005
40
26
13
2
85/3
1077
46
72
12
6
93/3
1121
50
44
11
4
02/4
1171
55
50
10
5
 
 
 
 
12/4
1225
61
54
9
6
 
 
 
 
18/4
1257
65
32
8
4
 
 
 
 
26/4
1292
70
35
7
5
 
 
 
 
33/4
1322
75
30
6
5
 
 
 
 
44/4
1367
84
45
5
9
 
 
 
 
58/4
1419
97
52
4
13
 
 
 
 
74/4
1470
114
51
3
17
 
 
 
 
89/4
1508
133
38
2
19
 
 
 
 
13/5
1544
169
36
1
36
 
 
 
 
59/5
1544
268
0
0
99

جدول شمارة 2. نشريات هستة لاتين جاري دانشكدة ادبيات و علوم انساني بر اساس جدول شماره 1
رشته اقتصاد
نشريات هستة مركزي
International Financial Statistics
World Development
American Economic Review
Applied Economics
Economrtrics
Journal of Finance
Journal of Economic Studies
Economic Developments and Cultural Change
International Economic Journal
Economic Journal
نشريات ماوراي هستة مركزي
Journal of Money Credit and Banking
Review of Economic and Statistics
Journal of Economic Literature
Journal of Applied Economics
رشته آموزش زبان انگليسي
نشريات هستة مركزي
TESOL Quarterly
ELT Journal
Language Learning
Language Learning Journal
Language Teaching
Review of English Language Teaching
نشريات ماوراي هستة مركزي
Language Testing
Reading Research Quarterly
رشته ادبيات زبان انگليسي
نشريات هستة مركزي
Critical Quarterly
Modern Drama
Essays in Criticism
Modern Fiction Studies
American Literature
Milton Studies
Twentieth Century Literature
نشريات ماوراي هستة مركزي
Ninteenth Century Literature
Novel
World Literature Today
رشته تاريخ
نشريات هستة مركزي
Victorian Studies
Iranian Studies
History Today
Journal of History Ideas
رشته حسابداري
نشريات هستة مركزي
Accounting Review
Management Accounting
Journal of Accountancy
CPA Journal
نشريات ماوراي هستة مركزي
Harvard Business Review
رشته زبانشناسي
نشريات هستة مركزي
Applied Linguistics
Modern Language Journal
PMLA
Language in Society
IRAL
نشريات ماوراي هستة مركزي
Language
Indian Journal of Applied Linguistics
رشته علوم اجتماعي
نشريات هستة مركزي
American Sociological Review
Rural Sociology
International Journal Sociology
American Journal of Sociology
Demography
Urban Studies
Social Forces
Population and Development Review
نشريات ماوراي هستة مركزي
Conteporary Sociology
Population Studies
رشته علوم كتابداري و اطلاع‌رساني
نشريات هستة مركزي
American Libraies
Journal of Academic Librarianship
Journal of Information Science
Journal of American Society for Information Science
Online Program
College and Research Libraries
Serials Libraries
نشريات ماوراي هستة مركزي
Library Resources and Technical Services
Journal of Library Administration
رشته مديريت
نشريات هستة مركزي
Management Science
OMEGA: International Journal of Management
Academy of Management Review
Management Review
Business Horisons
نشريات ماوراي هستة مركزي
Journal of Management Studies
International Journal of Project Management

عنوان‌هايي كه در رشته‌هاي علوم تربيتي و علوم روانشناسي بيشترين استفاده را دارند
در پاسخ به اين سؤال ابتدا محاسبات ضريب «برادفورد» براي تمام رشته‌هاي تحصيلي مورد بررسي انجام شد و سپس با ترسيم نمودار قانون پراكندگي «برادفورد» و با اِعمال فرمول مربوط، نشريات هسته و ماوراي هستة مركزي تعيين شدند.
جدول شماره 3. محاسبات ضريب برادفورد در ارتباط با نشريات لاتين جاري دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي
ضريب برادفورد
b
تعداد استفاده عناوين درمناطقA
محاسبات تعداد مراجعات
تعداد دستجات براي كل تعدادK
لگاريتم فراواني تجمعي عناوينپايهe
 
فراواني تجمعي كلمراجعات
CFJ.A
فراواني تجمعي عناوين
CF.J
تعداد كل مراجعات
A.J
تعداد مراجعات به عناوين
A
تعداد عناوين مجلات
J
0
95
50=50*1
45=45*1
2=1J
0
50
1
50
50
1
69/0
95
2
45
45
1
2
95
25=25*1
24=24*1
46=23*2
4=2J
09/1
120
3
25
25
1
38/1
144
4
24
24
1
79/1
190
6
46
23
2
2/1
92
21=21*1
20=20*1
19=19*1
17=17*1
15=15*1
5=3J
94/1
211
7
21
21
1
07/2
231
8
20
20
1
19/2
250
9
19
19
1
3/2
267
10
17
17
1
39/2
282
11
15
15
1
6/1
88
14=14*1
24=12*2
22=11*2
10=10*1
18=9*2
8=4J
48/2
296
12
14
14
1
63/2
320
14
24
12
2
77/2
342
16
22
11
2
83/2
352
17
10
10
1
94/2
370
19
18
9
2
 
 
 
 
04/3
386
21
16
8
2
 
 
 
 
13/3
400
23
14
7
2
 
 
 
 
36/3
418
29
18
6
3
 
 
 
 
46/3
433
32
15
5
3
 
 
 
 
68/3
465
40
32
4
8
 
 
 
 
95/3
501
52
36
3
12
 
 
 
 
17/4
527
65
26
2
13
 
 
 
 
44/4
547
85
20
1
20
 
 
 
 
78/4
547
120
0
0
35
 


 

جدول شمارة 4. نشريات هستة لاتين جاري دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي براساس جدول شماره 3
رشته روانشناسي باليني
نشريات هستة مركزي
Journal of Personality and Social Psychology
Child Development
Psychological Reports
Developmental Psychology
Journal of Abnormal Psychology
Psychological Bulletin
American Psychology
Addictive Behaviours
Applied Psychology
نشريات ماوراي هستة مركزي
Cognitive Therapy and Research
Journal of Applied Psychology
Journal of Cilinical Psychology
رشته روانشناسي تربيتي
نشريات هستة مركزي
British Journal of Education Psychology
British Journal of Social Psychology
Educational and Psychological Measurment
European Journal of Social Psychology
نشريات ماوراي هستةمركزي
Journal of the Marriage and the Family
Journal of the Youth and Adolescence
رشته مباني آموزش و پرورش
نشريات هستة مركزي
Childhood Education
Curriculum
Journal of School Psychology
Journal of Higher Education
Resource in Education
Quality in Higher Education
Elementry School Journal
نشريات ماوراي هستة مركزي
Educational Technology Research and Development
رشته مديريت آموزشي
نشريات هستة مركزي
Educational Administration Quarterly
Educational Management and Administration
School Administrator
نشريات ماوراي هستة مركزي
Strategy and Leadership
Review of Educational Research
عنوان نشريه‌هاي مربوط به دو دانشكده ادبيات و علوم انساني و علوم تربيتي و روانشناسي كه فقط يك‌بار استفاده شده يا اصلاً استفاده نشده‌اند
براساس يافته‌هاي جدول 3، 36 عنوان مجله دانشكده ادبيات و علوم انساني در طول دوره مطالعه تنها يك‌بار استفاده شده و 99 عنوان نيز اصلاً استفاده نشده‌اند. 20 عنوان مجله دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي تنها يك‌بار استفاده شده و 35 عنوان نيز اصلاً مورد استفاده قرار نگرفته‌اند.
نتيجه‌گيري
در اين پژوهش براساس قانون «برادفورد» در مجموع 75 عنوان مجلة لاتين پراستفاده در رشته‌هاي تحصيلي دانشكدة ادبيات و علوم انساني شناسايي شدند كه از اين تعداد 59 عنوان مجله بيشترين استفاده را به خود اختصاص داده بودند. در دانشكدة علوم تربيتي و روانشناسي در مجموع 31 عنوان مجلة پراستفاده مشخص شدند كه از اين تعداد 23 عنوان مجله، پراستفاده‌ترين بودند.
يافته‌هاي به‌دست‌آمده نشان مي‌دهد كه ميزان استفاده از مجلات لاتين در كتابخانة ميرزاي شيرازي در طول دورة مطالعه پايين بوده است. عوامل مختلفي را مي‌توان در رابطه با مراجعة كم به مجلات لاتين ذكر كرد كه عبارت‌اند از: مجلات موردنياز بموقع در كتابخانه در دسترس نمي‌باشند؛ دانشجويان به دليل تمايل اندك به انجام كارهاي پژوهشي، كمتر به كتابخانه مراجعه مي‌كنند؛ همة مراجعان با زبان انگليسي آشنايي ندارند؛ اعضاي هيئت علمي به دليل مشغله‌هاي زياد آموزشي، اداري و اجرايي، فرصت مراجعه به كتابخانه را پيدا نمي‌كنند؛ وضع نامناسب سازماندهي نشريات لاتين در زمان مطالعه و نبود نيروي انساني متخصص براي ارائه خدمات آگاهي‌رساني جاري و به‌علاوه، محدودبودن زمان مطالعه در اين رابطه اثرگذار بوده است.
بنابراين، كتابخانه ميرزاي شيرازي مي‌تواند با تشكيل جلسات حضوري با رياست دانشكده‌ها، بخش‌ها و افراد متخصص و حرفه‌اي، نظرخواهي از همة اساتيد و محققان و درنظرگرفتن همة علائق و نيازهاي پژوهشي و تحقيقاتي و با اختصاص بودجة بيشتر در جهت جلب رضايت جامعة استفاده‌كنندة خود تلاش نمايد. بخش‌هاي آموزشي مي‌توانند با همكاري بموقع، سريع و جدي با كتابخانه ميرزاي شيرازي، درجهت بررسي محتواي مجلات به صورت دوره‌اي و مداوم، ارتباط‌دادن مجلات با محتواي دروس و طرح‌هاي آموزشي و پژوهشي و بويژه در سطوح تحصيلات تكميلي تلاش نمايند. تحقيقات مشابه در دانشكده‌هاي مشابه ممكن است فهرستي از مجلات هستة اين رشته‌ها در ايران فراهم آورد.
منابع
ابراهيمي، محمدحسين (1378). تعيين نشريات هستة لاتين دانشكده ادبيات و علوم انساني در كتابخانه مركزي دانشگاه تربيت مدرس با استفاده از قانون پراكندگي برادفورد و نظرات اعضاي هيأت علمي دانشكده، پايان‌نامة كارشناسي ارشد علوم كتابداري و اطلاع‌رساني، دانشكده علوم انساني، دانشگاه تربيت‌مدرس.
پائو، ميراندا لي (1378). مفاهيم بازيابي اطلاعات، ترجمه اسدالله آزاد، رحمت‌الله فتاحي، مشهد، دانشگاه فردوسي ( مشهد)، مؤسسه چاپ و انتشارات، ص 63.
حمدي‌پور، افشين (1380). تعيين نشريات هسته لاتين دانشكده علوم دانشگاه شيراز در كتابخانه ملاصدرا براساس قانون برادفورد و ديدگاه استادان و محققان آن دانشكده (سال‌هاي 1995ـ2000)، پايان‌نامه كارشناسي ارشد علوم كتابداري و اطلاع‌رساني، دانشكده ادبيات و علوم انساني، دانشگاه شيراز.
دياني، محمدحسين (1361). كتابسنجي، نشر دانش، دوره 3، شماره 2، ص 41.
دياني، محمدحسين (1369). بهره‌گيري از تكنولوژي جديد و گزينش مجلات هسته دو روش مقابله با افزايش حق اشتراك مجلات علمي، مجله پژوهشي دانشگاه اصفهان، دوره 1، شماره 2، صفحه 124ـ107.
رادباوه، علي (1376). تعيين نشريات ادواري هسته مراكز و مؤسسات تحقيقات تحت پوشش وزارت جهاد سازندگي (آبخيزداري، جنگل و مرتع، دامپروري، سرمسازي و فني و مهندسي) و مطالعه سودمندي آن‌ها. پايان‌نامه كارشناسي ارشد علوم كتابداري و اطلاع‌رساني دانشكده علوم انساني، دانشگاه تربيت مدرس.
سلطاني، پوري؛ راستين، فروردين (1372). اصطلاحنامه كتابداري: فارسي به انگليسي و انگليسي به فارسي. ويرايش دوم، تهران كتابخانه ملي ايران، ص 245.
سليمي جهرمي، معصومه (1366). كاربرد قانون برادفورد در بررسي استفاده از نشريات ادواري دانشگاه علوم پزشكي در ايران. پايان‌نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه علوم پزشكي ايران.
كومار، كريشان (1374). روشهاي پژوهش در كتابداري و اطلاع‌رساني، ترجمه فاطمه رهادوست با همكاري فريبرز خسروي، كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران، ص 381ـ380.
محسني، حميد (1378). مديريت مجلات، تهران: نشر كتابدار، ص 38.
ميرشمسي، شهرزاد (1369). قانون برادفورد و كتابسنجي، فصلنامه كتاب، دوره 1، شماره (4ـ2)، ص 203.
هويدا، عليرضا (1378). آمار و روشهاي كمي در كتابداري و اطلاع‌رساني، تهران: سازمان مطالعه و تدوين كتب انساني دانشگاه‌ها، ص 326ـ318.
Broade J. (1979). "Deselection in an Academic Environment". Serial Librarian. 47(3): 147-166.
Bradford, S.C; Documentation; Grosby Lockwood, London, 1998.
Coffman, William; Thomas G. Moris, (1970). "Bradford law and library Acquisition". Nature, No. 126, June: 922
Howkins, Donald T. (2001). "Bibliometrics of Electronic Journal in Information Science" Information Research. 7(1) Available at http://InformationR.netliv17-1/paper120.html 2001.
Sylvia. Margaret; Lesher, Marcella, (1995). "What Journal do Psychology Graduate Student Need? An Analysis of Thesis Reference". College and Research Libraries. (July): P. 313-318.
کتابداری و اطلاع رسانی، 22 _ شماره دوم ، جلد 6
Date insert: یکشنبه, 17 فروردين 1393

Add comment


Security code
Refresh

تمامی حقوق مطالب محفوظ است

2013-2020©