نام نویسنده: دیلمقانی، میترا 

استاد راهنما: مهرانگیز حریری

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد

سال انتشار: 1380

چکیده:

هدف مطالعه بررسي رفتار اطلاع‌يابي اعضاء هيات علمي رشته مهندسي مكانيك است و در آن از ررورش تحقيق توصيفي استفاده شده است . اطلاعات لازم بوسيله پرسشنامه از اعضاء هيات علمي رشته مكانيك پنج دانشگاه شهر تهران جمع‌آوري شد. از 150 پرسشنامه توزيع شده، 68درصد تكميل و برگردانده شد. در تجزيه و تحليل يافته‌ها از آزمونهاي آناليز واريانس ، تحليل فاصله‌اي LSD و جداول توافقي استفاده شد. فرضيه‌هاي پژوهش عبارتند از: - بين استفاده اعضاء هيئت علمي رشته مهندسي مكانيك از اطلاعات با منابع و روشهاي كسب اطلاع و دستيابي آنها به اطلاعات رابطه معني‌داري وجود دارد. - بين تجربه، مدرك تحصيلي و نوع كار اعضاء هيات علمي و رفتار اطلاع‌يابي آنها رابطه معني‌داري وجود دارد. فرضيه اول رد و فرضيه دوم در مواردي تاييد شد. نتايج نشان داد كه: پنجاه و پنج‌درصد اعضاء هيات علمي در گروههاي كمتر از 10 سال تجربه قرار دارند. از لحاظ مدرك تحصيلي بيش از 70درصد داراي مدرك دكترا و بالاتر هستند. بيشتر آنها در گروههاي آموزشي پژوهشي قرار دارند(76درصد). بيشترين انگيزه آنها در جستجوي اطلاعات روزآمد كردن اطلاعات تخصصي و افزايش مطلوبيت كارآيي در تدريس مي‌باشد. اساتيدي كه داراي مدرك دكترا و بالاتر هستند نسبت به ساير گروهها، انگيزه بيشتري جهت تهيه و انتشار مطالب علمي دارند(85درصد). در ضمن اساتيدي كه داراي فعاليتهاي توام آموزشي و پژوهشي هستند، انگيزه قوي‌تري جهت تهيه و انتشار مطالب علمي و فني عنوان شده است و بيشترين استفاده‌كنندگان نتايج تحقيقات تجربي گروههاي دكترا و بالاتر (80درصد) هستند. بيشتري منبع مورد استفاده آنها، كتب و نشريات ادواري است . مهمترين كانالهاي غيررسمي مورد استفاده اساتيد، حضور در گردهمايي‌هاي علمي داخل، تماس با همكاران داخل كشور و استفاده از تجارب شخصي است . بيشترين استفاده‌كنندگان از كانالهاي تماس با همكاران خارج از كشور و نيز حضور در گردهماييهاي علمي و فني خارج از كشور را گروههاي دكترا و فوق دكترا تشكيل مي‌دهند. اساتيد شاغل در گروههاي آموزشي و پژوهشي مهمترين استفاده‌كنندگان كانالهاي غيررسمي هستند. شصت درصد جامعه مورد مطالعه به اولويت منابع رسمي معتقد هستند و بيشتري روش جستجوي اساتيد، استفاده از برگه‌دان، مشاهده مستقيم قفسه‌ها و استفاده از استنادها و ماخذ است . هشتاد و سه درصد اساتيدي كه داراي وظايف آموزشي پژوهشي هستند استفاده‌كنندگان استنادها و ماخذ هستند. بيش از 30درصد اساتيد از پايگاههاي كامپيوتري جهت جستجوي اطلاعات استفاده مي‌كنند و بيشترين استفاده‌كنندگان آن در گروههاي زير 10 سال تجربه قرار دارند. هفتاد و هشت درصد اساتيد جهت جمع‌آوري اطلاعات از ديگران كمك مي‌گيرند و كتابداران نقش ضعيفي را در جستجوي اطلاعات بعهده دارند. به نظر 80 درصد اساتيد، كتابخانه داراي ارزش متوسط به بالاست و هر چقدر ميزان تجربه اساتيد بيشتر باشد، ارزش كتابخانه در نزد آنها بيشتر مي‌شود. پنجاه و سه درصد اعضاء از كامپيوتر استفاده مي‌كنند و بيشترين تعداد استفاده‌كنندگان در گروههاي باتجربيه كمتر از 10 سال قرار دارند. در ضمن اساتيدي كه داراي مدارك دكترا و بالاتر هستند بيشتر از ساير گروهها از امكانات كامپيوتري استفاده مي‌كنند. هشتاد و سه درصد اساتيد در امر دستيابي به منابع مورد نياز دچار مشكل هستند و مهمترين عامل آن، نبودن منبع در كتابخانه و به موقع نرسيدن اطلاعات مورد نياز مطرح شده است .

        • مطالعه بر روي رفتار اطلاع يابي استفاده كنندگان، كتابخانه ها و مراكز اطلاع رساني در انجام اصلاحات و تغييرات سازنده در خدمات و منابع ياري مي رساند از آنجا كه انجام چنين مطالعاتي منجر به شناخت الگوهاي رفتاري گروههاي مختلف مي گردد، با آگاهي از اين الگوها كتابخانه ها قادر به برنامه ريزيهاي صحيح و متناسب با نياز استفاده كنندگان خواهد شد. بنابراين با توجه به گسترش و كثرت استفاده كنندگان و وجود تخصص هاي گوناگون و تفاوت الگوهاي رفتاري گروههاي مختلف، انجام مطالعه بر روي رفتارهاي اطلاع يابي ساير گروههاي فني و مهندسي و نيز گروههاي مختلف علوم پايه و علوم انساني و اجتماعي ضروري به نظر مي رسد.

        • به نظر مي رسد كه رفتار اطلاع يابي اساتيد با دانشجويان متفاوت باشد، لذا مطالعه بر روي گروههاي دانشجويان، اساتيد، محققان مي توانند نتايج با ارزشي را براي كتابخانه ها در امر تصميم گيري بر روي نظامها و روشها موجود در اين مراكز به همراه داشته باشد.