تحلیل پیوندهای میان شاخصهای اقتصادی و جایگاه علم و فناوری کشورها
نام نویسنده :مددی، زهرا
مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد
استاد مشاور: حمزهعلی نورمحمدی
استاد راهنما: عبدالرضا نوروزی چاکلی
سال انتشار: 1391
چکیده:
همواره شناسایی وضعیت اقتصادی و ارتباط آن با سایر مقولههای اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار بودهاست. بررسی کشورهای مختلف نیز نشان میدهد که آنها از نظر اقتصادی و همچنین به لحاظ علم و فناوری در جایگاههای متفاوتی قرار گرفتهاند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر تحلیل پیوندهای میان شاخصهای اقتصادی، اعم از شاخصهای مالی، انسانی و نوآوری و همچنین تعیین جایگاه علم و فناوری کشورها است. پژوهش حاضر مبتنی بر کتابسنجی از نوع توصیفی و مشتمل بر 39 کشوری است که بر اساس اطلاعات مربوط به دور پانزده سال 1996 تا 2010 در پایگاه سایمگو، دارای شاخص هرش بالاتر از 100 بوده، و با توجه به تقسیم بندی بانک جهانی در قالب سه خوشه مورد بررسی قرار گرفتهاند. دادههای آماری مورد بررسی در این پژوهش از پایگاههای اطلاعاتی وب آو ساینس، سایمگو، یونسکو، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، بانک جهانی، نظام رتبه بندی کیواس، نظام رتبه بندی شانگهای، نظام رتبه بندی تایمز و موسسه ساینس متریکس استخراج شدهاند. برای تجزیه و تحلیل دادهها، از نرمافزارExcel و SPSS استفاده به عمل آمد. همچنین جهت پاسخگویی به سوال ها و فرضیهها از آزمون آماری همبستگی پیرسون و اسپیرمن استفادهشد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که همبستگی مثبت بین دو دسته شاخصهای اقتصادی و تولید علم و فناوری وجود داشته، همچنین میان میزان سرمایهصگذاری در علوم و فناوری و سطح توسعهصیافتگی علوم، ارتباط مستقیم برقرار است. نتایج دیگر نشان میدهد کشورهایی که در شاخص های مالی ،انسانی وضعیت مناسبی داشتهاند، از نظر شاخص های نوآوری، تولیدعلم، استنادی و رتبه بندی علمی نیز وضعیت مطلوبی قرار گرفتهاند. از سوی دیگر کشورهای توسعه یافته دارای توازن و تعادل در شاخصها بوده و سیر صعودی در اکثر شاخصهای مورد مطالعه آنها طی دوره پانزده ساله نشان داده شدهاست، بهطوری که بهجز در برخی از موارد جزئی، شاخصهای اقتصادی و یا تولید علم و فناوری دارای جهش آنی شدهباشند، اما در کل سیر صعودی یا نزولی متعادلی را در طی دورههای زمانی مختلف در تمامی شاخصها به خود اختصاص دادهاند.