نام نویسنده :امین دهقان، نسرين
مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد

استاد راهنمای اول :پریرخ، مهری
استاد مشاور اول :صاحبی، علی
سال انتشار 1382 :
تعداد صفحات 193 :
چکیده: 

اگر چه استفاده از کتاب و به ویژه قصه و داستان برای کاهش و یا رفع مشکلات روانشناختی، پیشینه کهنی دارد، امروزه، به دلیل افزایش مسائل و مشکلات روانی ناشی از آنها، به طور جدی تری مورد توجه قرار گرفته است.هدف عمده این پژوهش ، تحلیل داستان های مناسب کودکان و سنجش میزان توانمندی آنها در کاهش و یا حل چهار مشکل روانشناختی پرخاشگری، اعتماد به نفس پايین، ترس و اندوه است. این پژوهش از نوع تحلیل محتوا است و جامعه آماری آن کتاب های داستانی مناسب کودکان در گروه سنی (ب) که توسط شورای کتاب کودکان در سال های 1380- 1370 انتخاب شده است، تشکیل می دهد. این تعداد برابر با 460 عنوان است. ابزار گردآوری اطلاعات تشکیل می شود از چهار جدول تطبیقی محقق ساخته برای چهار متغیر مورد نظر این پژوهش. یافته های پژوهش نشان می دهد سهم داستان های تالیف و ترجمه شده، به طور متوسط 230 عنوان، داستان های واقعی 76 و داستان های غیر واقعی 384 عنوان است. در مورد مشخصه های دیگر مانند نویسنده، ناشر و سال نشر پراکندگی زیادی در جامعه وجود دارد.همچنین، تجزیه و تحلیل داده ها به منظور پاسخ گویي به سوال اصلی پژوهش نشان می دهد داستان های مناسب کودکان در بیشتر موارد با هدف کاهش و یا درمان مشکلات روانشناختی نوشته نمی شوند و به نظر می رسد رشد و شکوفایي استعدادها، آموزش و سرگرمی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. از مجموع 460 داستان مناسب این پژوهش، 14 درصداز داستان ها برای تقویت اعتماد به نفس، 8 درصد برای کاهش پرخاشگری، در حدود 8 درصد برای کاهش ترس و 4 درصد برای کاهش اندوه کودکان می تواند مورد استفاده قرار گیرند. تعداد داستان هایي که می تواند به بیش از یک مشکل پاسخگو باشند، اندک است و داستان ها اغلب تک مضمونی هستند. در این رابطه مشخص شد 5 درصد از داستان ها برای کاهش ترس و نیز تقویت اعتماد به نفس و در حدود 2 درصد برای کاهش اندوه و نیز تقویت اعتماد به نفس می تواند مورد استفاده قرار گیرند. در بقیه موارد، تعداد این گونه داستان ها کمتر از 1 درصد است. همچنین یافته ها نشان داد که در پدید آوردن انواع داستان های واقعی، غیر واقعی و تالیف و ترجمه مشکلات روانشناختی مورد توجه نبوده است و نویسنده های داستان های کودکان و یا ناشرانی که در تولید این داستان ها فعالیت داشته اند نیز به این نیاز توجه نکرده اند. پیشنهاد هایي برای بهره گیری از روش به کار رفته در این پژوهش و شناسایي کتابهای مناسبی که می تواند برای سایر مشکلات روانشناختی نقش درمانی داشته باشند و نیز انجام پژوهش های دیگر در این زمینه ارائه شده است.